GIỚI THIỆU VỀ ĐỊA ĐIỂM HỌP LỚP LẦN 2: THỊ XÃ BẮC KẠN - TỈNH BẮC KẠN

Để giúp thông tin tới các bạn trong lớp vài nét về thị xã Bắc Kạn, tỉnh Băc Kạn - Nơi tổ chức gặp mặt họp lớp K39 lần thứ 2 năm 2011. Xin đôi nét giới thiệu tới các bạn gần xa như sau:

1. Thông tin chung về tỉnh Băc Kạn:

Tỉnh Bắc Kạn được tái lập vào ngày 01/01/1997, trên cơ sở tách 04 huyện, thị xã thuộc tỉnh Bắc Thái cũ và 02 huyện thuộc tỉnh Cao Bằng. Bắc Kạn có tổng diện tích tự nhiên là 4.868,41 km² và dân số là 294.660 người, với 07 dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó: Người Tày chiếm: 54%. Người Dao: 16,8%. Người Kinh: 14%. Người Nùng: 9%. Người Mông: 5,5%. Người Hoa: 0,4%. Người Sán Chay: 0,3%. Bắc Kạn có 08 đơn vị hành chính, bao gồm 01 thị xã và 07 huyện (Thị xã Bắc Kạn, các huyện: Chợ Mới, Chợ Đồn, Bạch Thông, Ngân Sơn, Ba Bể, Na Rỳ, Pác Nặm), với tổng số 122 xã, phường, thị trấn.

2. Thắng cảnh Hồ Ba Bể:

Vườn Quốc gia Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn được thành lập theo Quyết định số 83/TTg ngày 10/11/1992 của Thủ tướng Chính phủ. Vườn Quốc gia Ba Bể nằm ở phía Tây Bắc huyện Ba Bể, cách thị xã Bắc Kạn 68km theo hướng Tây Bắc và cách thủ đô Hà Nội 250km về phía Bắc.Khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể có tổng diện tích 44.750ha, trong đó: Vùng lõi 10.048ha, vùng đệm 34.702ha. Vùng lõi bao gồm: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt 3.931ha, phân khu phục hồi sinh thái 6.083ha, phân khu hành chính dịch vụ 34ha.

Khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể , tỉnh Bắc Kạn

Hệ thống thủy văn của Vườn Quốc gia Ba Bể bao gồm các sông, suối: Chợ Lèng, Bó Lù, Tà Han, sông Năng và hồ Ba Bể. Hồ Ba Bể nhận nước từ các sông Tà Han, Bó Lù và Chợ Lèng ở phía Nam của Vườn Quốc gia với tổng diện tích lưu vực là 420km2. Ba con sông, suối này đổ nước vào hồ, sau khi được điều tiết, một phần nước hợp lưu với sông Năng ở phía Bắc hồ, tiếp tục chảy về sông Gâm. Sông Năng là thượng nguồn của sông Hồng, chảy theo hướng Đông Tây. Tổng diện tích lưu vực sông Năng là 1.420km2. Vào mùa lũ, ngoài 3 con sông, suối ở phía Nam, nước từ sông Năng có thể chảy vào hồ và mực nước ở hồ có  thể dâng lên từ 2 - 3m. Khi nước lũ sông năng giảm xuống, nước trong hồ lại tiếp tục chảy vào sông Năng. Hồ Ba Bể nằm ở độ cao 150m so với mặt biển, có diện tích 450ha, độ sâu trung bình của hồ Ba Bể là 17m đến 23m, chỗ sâu nhất đạt đến 29m. Hồ Ba Bể có vai trò rất quan trọng trong việc điều tiết nguồn nước trong khu vực: Mùa cạn nước từ hồ đổ ra sông Năng ở phía bắc, khi lũ lớn nước sông Năng dâng cao chảy vào hồ làm cho nước hồ ứ lại. Hồ Ba Bể có khả năng điều tiết hơn 40 triệu m3 nước cho sông Năng và sông Gâm. Hồ Ba Bể là hồ tự nhiên trên núi duy nhất có ý nghĩa đặc biệt quan trọng ở Việt Nam, là một hồ kiến tạo tự nhiên lớn. Do cơ chế kiến tạo địa chất và thủy văn đặc biệt nằm trong vùng đá vôi, nhưng hồ Ba Bể không bị mất nước và đây chính là điều kỳ thú độc đáo của hồ Ba Bể.

Ba Bể là một trong những Vườn Quốc gia có độ che phủ và tỷ lệ rừng nguyên sinh cao trong hệ thống rừng đặc dụng của Việt Nam và các khu vực núi đá vôi trên thế giới. Khu vực Vườn Quốc gia Ba Bể được che phủ trên 73,68% diện tích rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới, trong đó kiểu rừng nguyên sinh ít bị tác động trên núi đá vôi được coi là mẫu chuẩn của hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi đặc trưng cho vùng Đông Bắc Việt Nam và thế giới.

Ba Bể có tính đa dạng cao với 1.268 loài thực vật bậc cao có mạch, trong đó có loài bị đe dọa toàn cầu như: Nghiến, kim giao… Khu hệ động vật phong phú với 81 loài thú, 322 loài chim, 44 loài bò sát lưỡng cư, 106 loài cá, trong đó có nhiều loài bị đe dọa toàn cầu như : Voọc đen má trắng, Rái cá thường, Beo lửa, Vạc hoa…

Khu vực Hồ Ba Bể là khu có sự đa dạng của khu hệ các nước ngọt cao nhất trong hệ thống các khu bảo vệ của Việt Nam với 106 loài cá, trong đó có nhiều loài quý hiếm, có giá trị kinh tế cao như: Cá Chiên, cá Lăng, cá Võng. Sản lượng thủy hải sản đánh bắt hàng năm ở  Hồ Ba Bể là nguồn thu nhập chủ yếu của một bộ phận dân cư sống xung quanh hồ.

Ba Bể có nhiều hang động đẹp. Năm 1986, Ba Bể được công nhận là di sản văn hóa lịch sử Quốc gia. Năm 2003, Ba Bể được công nhận là Khu di sản của ASIAN. Ngày 02/2/2011, Vườn Quốc gia Ba Bể được Ban Thư ký Ramsar công nhận là Khu Ramsar thứ 1938 của thế giới và là khu Ramsar thứ 3 của Việt Nam.

3. Đặc Sản Bắc Kạn:

- Thịt lợn treo gác bếp:

Ngày trước, ở vùng núi cao như tỉnh Bắc Kạn, thường 5 ngày hoặc lâu hơn mới một phiên chợ, nên việc chế biến thức ăn sao cho để được lâu mà không hỏng là một điều khó khăn. Người dân địa phương nơi đây đã sáng tạo ra một cách giữ thực phẩm lâu hỏng, đó là làm thịt lợn treo gác bếp. Thường khi làm lợn treo gác bếp, người dân sử dụng loại “lợn tên lửa”, đây là một loại lợn nuôi lâu lớn nhưng chất lượng cao. Người dân tộc (Dao, Tày, Mông...) ở đây có kỹ thuật chế biến thịt lợn rất tài tình.

Sau khi thịt lợn, đồng bào lọc bỏ xương và tuyệt đối không rửa lại bằng nước. Thịt pha xong, người dân lau khô và ngả ra cho nguội. Sau đó, thịt được đưa vào cối giã với một lượng muối vừa đủ để muối ăn sâu vào thớ thịt chứ không giã nát. Tiếp theo, đồng bào cho thịt vào sọt ủ 2 - 3 ngày. Nguyên liệu đem ủ với thịt là một loại men làm từ các cây rừng.

Sau khi ủ, thịt được treo trên gác bếp. Do nấu ăn hàng ngày bằng củi nên gác bếp thường xuyên có khói. Khói bám vào làm thịt có màu vàng đen. Lượng mỡ gặp nóng chảy xuống một phần, phần còn lại rất trong. Thịt treo như vậy để được cả năm mà không hỏng.

Đồng bào ở Bắc Kạn có thể chế biến thịt lợn treo gác bếp thành nhiều món ăn. Thịt có hương thơm đặc trưng của khói, ăn không ngấy, rất ngon và lạ miệng.

Ngày nay, khi điều kiện vật chất đã khá hơn, có thể mua thịt tươi ở bất cứ đâu nhưng người dân vùng sâu, vùng xa ở Bắc Kạn vẫn giữ lại cách chế biến này như một phong tục truyền thống, đặc biệt là vào những dịp lễ, tết.

- Rau dớn:

Rau dớn là một loại cây thuộc họ quyết, giống như cây dương xỉ, cành dài lá nhỏ, mặt lá có màu xanh nhẵn, cuống lá có lông. Ở Bắc Kạn, rau dớn thường mọc ở vùng núi cao, nơi ngọn nguồn của các con sông, con suối và thường mọc ở bờ suối, bờ khe, nơi có độ ẩm ướt cao. Rau dớn ăn ngon nhất là sau mùa lụt đến cuối mùa xuân. Lá rau dớn non uốn cong như vòi voi, có nhựa nhớt, cây xanh tươi tốt quanh năm. Đồng bào thường chỉ hái ngọn cong non, lá bánh tẻ để ăn.

Rau rớn mới được hái về.

Đồng bào dân tộc ở Bắc Kạn có thể chế biến các món ăn độc đáo từ rau dớn như: Rau dớn xào tỏi, rau dớn xào cùng nước măng chua… nhưng món ngon nhất phải kể đến món nộm. Món nộm rau dớn chỉ cần vài mớ rau, lạc rang giã nhỏ, chanh và một số loại rau thơm như húng, mùi tàu, ớt, tỏi và một chút muối, mì chính. Sau khi sơ chế, bỏ rau vào bát to, cho rau thơm, ớt, gừng, tỏi, nước chanh tươi, mì chính và muối trắng trộn đều. Để khoảng 5 phút cho ngấm gia vị, sau đó cho lạc rang giã nhỏ vào là có thể ăn ngay được. Món nộm rau dớn khi ăn sẽ cảm nhận được mùi thơm đặc trưng của các loại rau, vị bùi của rau dớn, vị chua ngọt xen lẫn một chút vị cay của ớt.

Là loại rau rừng, dễ tìm và sạch, rau dớn còn có tính mát, lợi tiểu, chống táo bón, làm ngưng các cơn đau âm ỉ do viêm đại tràng, giúp dễ ngủ, giúp cơ thể khoẻ mạnh nên rất được đồng bào ở Bắc Kạn ưa chuộng./.

Hy vọng các bạn sẽ có kỳ họp lớp ấn tượng và đáng nhớ tại Bắc Kạn trong ngày 22 tháng 10 năm 2011.
4. Thành viên lớp K39 đang công tác tại Băc Kạn:
Các bạn trong lớp K39 đang công tác tại tỉnh Bắc Kạn gồm 11 đồng chí: Cao Huy Trí, Lê Thanh Hải, Trần Thanh Hưng, Ma Đức Bộ, Bùi Văn Hùng, Hoàng Đức Nhu, Đặng Công Thuận, Nguyễn Hải Bắc, Lê Tiến Dũng, Nguyễn Văn Mạnh, Ngô Thanh Tuấn. 

Nguồn cung cấp tin bài: UBND tỉnh Bắc Kạn.